ภารกิจพิเศษ สรุปเนื้อหาวรรณกรรมอีสสาน เรื่องนางแตงอ่อน

ภารกิจพิเศษ

สรุปเนื้อหาวรรณกรรมอีสสาน เรื่องนางแตงอ่อน
                ณ เมืองนครศรี มีกษัตริย์รูปงามชื่อ มหาวงศ์ ชอบออกท่องป่า วันหนึ่งมหาวงศ์พร้อมด้วยไพร่พลทหารได้ออกไปต่อไก่ในป่าลึก มหาวงศ์เกิดพลัดหลงจากไพร่พลได้เจอกับสาวงามลูกสาวจระเข้ ชื่อแตงอ่อน ทั้งสองรู้สึกชอบพอกันมาก เมื่อมหาวงศ์กลับเมืองได้ให้พ่อไปสู่ขอนางแตงอ่อนจากท้าวกุมพลในเมืองบาดาล แตงอ่อนได้มาอยู่กับมหาวงศ์ขึ้นเป็นมเหสีแห่งเมืองนครศรี ไวยกาเศรษฐีตกอับด้วยความไม่อยากให้ลูกลำบากได้ถวายลูกสาวทั้ง 5 คน ให้กับมหาวงศ์ ในช่วงที่แตงอ่อนท้องใกล้คลอดนางทั้ง 5 ได้ใช้กลอุบายให้มหาวงศ์ออกไปคล้องช้างในป่า
                เมื่อแตงอ่อนได้ประสูติโอรส ด้วยความอิจฉาริษยาพวกนางได้เอาลูกชายของแตงอ่อนไปทิ้งแล้วเอาจรเข้มาเป็นลูกของนางแทน ครั้นเมื่อมหาวงศ์กลับมาได้รู้ว่าแตงอ่อนคลอดลูกออกมาเป็นจระเข้ด้วยความโมโหจึงไล่นาองออกจากเมือง นางได้เดินทางกลับไปหาพี่ชาย และได้ออกบวชพร้อมพี่ชาย นางถูกยักษ์หัสจักรจับตัวไปไว้ที่เมืองนันทพาน เมื่อท้าวเกศสุริยนยานลูกชายของนางที่นางฟ้าได้เก็บไปเลี้ยงไว้บนสวรรค์รู้ว่าแม่ถูกจับตัวไปก็ได้ลงมาช่วยแม่ที่เมืองมนุษย์ ได้ไปต่อสู้กับมหาวงศ์ทำให้มหาวงศ์รู้ความจริงว่าแตงอ่อนถูกใส่ร้ายและรู้ว่าเกศสุริยนยานคือลูกของตน มหาวงศ์โกรธนางมเหสีทั้ง 5 มากและได้ขับไล่ออกจากเมือง หลังจากนั้นเกศสุริยนยานก็ได้ไปต่อสู้กับยักษ์หัสจักรจนชนะและได้พาตัวนางแตงอ่อนกลับเมืองนครศรีทั้งสามคนปกครองเมืองอย่างมีความสุข สริยนยานก็ได้ปกครองเมืองสืบต่อจากมหาวงศ์ต่อไป

๑. ที่มา
                ผู้ปริวรรต พระอาจารย์ประมวล  ธมฺมเสโน (พิมพ์เสน)
                ต้นฉบับ มาจากใบลาน เป็นอักษรไทยน้อย
                ที่มาของใบลาน วัดป่าเทพนิมิต บ้านผาขาม ต.บริบูรณ์ อ.สีชมพู จ.ขอนแก่น
                ปีที่แต่ง ไม่ปรากฏ
                ผู้แต่ง มาปรากฏ
                จัดพิมพ์โดย ศูนย์การถ่ายทอดภูมิปัญญาไทย ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จ.ขอนแก่น
                สำนักพิมพ์ หจก.ขอนแก่นการพิมพ์ 64-66 ถนนรื่นรมย์ อ.เมือง จ.ขอนแก่น โทร (043)221938, 220128
                ปีที่พิมพ์ 2548

๒. วิเคราะห์เนื้อเรื่อง
                 วิเคราะห์ชื่อเรื่อง นางแตงอ่อนเป็นชื่อของตัวละเอกของเรื่อง เป็นหญิงที่มีความงดงามเป็นธิดาของจรเข้
                 แก่นเรื่อง คนทำดีย่อมได้ดี คนทำชั่วย่อมได้รับผลกรรมตามสนอง
               โครงเรื่อง (เล่าตามลำดับเหตุการณ์)
                    การเปิดเรื่อง ท้าวมหาวงษ์ออกไปต่อไก่ในป่า แล้วหลงจากไพร่พล และพบนางแต่งอ่อน

                    การดำเนินเรื่อง

         - มหาวงษ์ไปขอนางแตงอ่อน

                         - นางแตงอ่อนถูกหมู่มเหสีทั้ง 5 เปลี่ยนโอรสของนางเป็นจรเข้ และโอรสจริงเอาไปลอยน้ำ

                         - เทพธิดาจึงนำโอรสของนางแตงอ่อนไปเลี้ยงไว้บนสวรรค์ และตั้งชื่อว่า "เกศสุริยนยาน"

                         - นางแตงอ่อนถูกไล่ออกจากเมือง

         - นางแตงอ่อนและพี่ชายได้ออกบวชเป็นฤาษี

         - นางแตงอ่อนถูกยักษ์หัสจักรจับตัวไป
                         - ท่าวเกศสุริยนยานรบกับมหาวงศ์ มหาวงษ์ได้ทราบความจริงว่านางแตงอ่อนถูกใส่ร้ายและรู้ว่าเกศสุริยนยานคือลูกของตน

                        - เกศสุริยนยานได้ศึกษาวิชาการต่างๆ เมื่อรู้ว่ามารดาถูกยักษ์ลักพาตัวไป จึงไปตามหามารดา

                        - เกศสุริยนยานได้ไปรบกับยักษ์หัสจักรที่เมืองนันทพาน
                        - ท้าวเกศพาแม่กลับเมืองนครศรี

                  การปิดเรื่อง

                          ทั้งสามคน พ่อ แม่ ลูก อยู่กันอย่างมีความสุข และเกศสุริยนยาน ได้ครองเมืองต่อจากมหาวงษ์สืบต่อมา
                ตัวละคร
                   ตัวละครหลัก
                                - แตงอ่อน เป็นลูกสาวของจระเข้ แต่มีรูปร่างเหมือนกับคนธรรมดา และสีผิวของเธอขาวเนียนใสเหมือนกับแตงอ่อนจึงได้ชื่อว่า แตงอ่อน
                                - มหาวงศ์ เป็นเจ้าเมืองนครศรี มีรูปงาม ชอบการเดินป่า ล่าสัตว์ เช่นการไปต่อไก่ ไปคล้องช้าง
                                - เกศสุริยนยาน เป็นลูกชายของมหาวงศ์กับนางแตงอ่อน แต่ถูกนางฟ้าเก็บไปเลี้ยงบนสวรรค์ตั้งแต่เด็ก เป็นคนที่มีวิชาความสามารถ
                   ตัวละครรอง
                                - ท้าวกุมพล เป็นกษัตริย์ในเมืองหลวงกุมพลที่อยู่ใต้น้ำ พ่อของแตงอ่อน
                                - บาคาน เป็นจระเข้ ซึ่งเป็นพี่ชายของแตงอ่อน
                                - ขุนคาน ขุนเคือง เป็นทหารรับใช้มหาวงศ์ตอนที่ไปต่อไก่
                                - มเหสีของมหาวงศ์อีก 5 คน เป็นลูกลาวของเศรษฐี เป็นคนขี้อิจฉาริษยา
                                - ไวยกา เป็นเศรษฐีตกอับ ได้นำลูกสาวทั้ง 5 มาถวายแก่มหาวงศ์
                                - ยักษ์หัสจักร เป็นขุนมารยักษ์หนุ่มแห่งเมืองนันทพาน ที่จับตัวแตงอ่อนไป
                ฉาก/สถานที่

                  ฉากหลัก  ๑.ฉากในวัง
                                                - แห่นางแตงอ่อนเข้าเมืองนครศรี
                                               - ไอยกานำลูกสาวเศรษฐีทั้ง ๕ ถวายมหาวงศ์
                                                - นางแต่งอ่อนประสูติโอรส
                                                - มหาวงศ์ไล่นางแตงอ่อนออกจากเมือง
                                                - ยักษ์หัสจักรจับนางแตงอ่อนไปไว้ที่เมืองนันทะพาน
                                                - ท้าวเกศรบกับยักษ์หัสจักร
                                                - ท้าวเกศสุริยนยานครองเมืองนครศรรี
                    ฉากรอง ๑.ฉากในป่า
                                                - มหาวงศ์ไปต่อไก่ในป่า
                                                - มหาวงศ์ไปคล้องช้าง
                                                - นางแตงอ่อนเดินดงกลับเมือง
                                                - นางแตงอ่อนและพี่ชายไปบวชเป็นฤาษี
                                                - ท้าวเกศสุริยนยานตามหาแม่
                                  ๒. ฉากใต้บาดาล
                                                - มหาวงศ์ไปขอนางแตงอ่อน
                                                - ที่อยู่ของพี่ชายของนางแตงอ่อน
                                  ๓. ฉากบนสวรรค์
                                                - นางฟ้าเอาเกศสุริยนยานไปเลี้ยง

                การใช้ภาษา ใช้ภาถิ่นอีสานในการดำเนินเรื่องทั้งหมด เป็นนิทานคำกลอน(ร้อยกรอง)

๓.ความโดดเด่น บทประพันธ์ในวรรณกรรม เรื่องนางแตงอ่อน จะใช้ภาษาอีสานทั้งเล่ม เป็นบทประพันธ์ประเภทร้อยกรองอีสานอย่างแท้จริง เพื่อให้ผู้อ่านเข้าถึงความเป็นอีสานยิ่งขึ้น และยังมีการสอดแทรกประเพณีฮีตคองของชาวอีสานลงไปในเนื้อหาหนังสือด้วย คือ การสู่ขวัญแต่งงาน ในตอนที่มหาวงศ์ไปสู่ขอนางแตงอ่อน ทำให้คนรุ่นใหม่ได้รู้ว่าประเพณีการสู่ขวัญแต่งงานมีความเชื่อมายาวนานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

๔. การนำไปประยุกต์ใช้
                ปัจจุบันนิทานเรื่องนางแตงอ่อน ได้นำไปประยุกต์ใช้ ในหลาย
รูปแบบ จนเป็นที่นิยม คือ
                        - ประยุกต์เป็นละคร เรื่องเจ้าหญิงแต่งอ่อน ออกอากาศทางช่อง 7
                        - ประยุกต์เป็นลำเรื่อง โดย ทองคำ  เพ็งดี และ ฉวีวรรณ  ดำเนิน
                        - มีคณะหมอลำหลายคณะนำไปประยุกต์ใช้เป็นกลอนลำ

สรุปท้ายเรื่องอินโฟกราฟฟิก